Lesmateriaal toegankelijk maken voor leerlingen met een visuele beperking

Als leerondersteuner of leerkracht van leerlingen met een visuele beperking, vorm je een essentiële schakel in het creëren van een inclusieve leeromgeving waar alle leerlingen gelijke kansen hebben om te leren. Aangepast en toegankelijk lesmateriaal voor slechtziende en blinde leerlingen is daarbij heel belangrijk. Ontdek enkele praktische tips die je kunt gebruiken om dit te bereiken:

Dit komt aan bod:

• Zorg ervoor dat het klaslokaal een rustige omgeving is zonder overmatige visuele prikkels die afleiding kunnen veroorzaken voor leerlingen met een visuele beperking. Zo kunnen ze beter essentie van bijzaak onderscheiden.
• Duidelijke kleurvlakken helpen leerlingen om zich te oriënteren. Vooral contrast is belangrijk. Denk aan een gekleurde deur in een witte gang of een gekleurde lade in een kast.

• Bied lesmateriaal, zoals tekst en afbeeldingen aan in toegankelijke vorm. Denk aan gesproken tekst, braille, vergroot, reliëf afbeeldingen en audio-instructies. Er zijn diverse organisaties en technologieën die je hierbij kunnen helpen. Lees meer hieronder.
• Zorg voor heldere lettertypen, voldoende contrast en denk na over kleur om de leesbaarheid van het materiaal te verbeteren. Lettertypes die speciaal werden ontwikkeld voor slechtzienden zijn Luciole en Atkinson Hyperlegible. Je kan ze via de links ook downloaden zodat je ze vlot kan gebruiken in je documenten.

• Biedt lesstof vooral digitaal aan. Zo is het ook toegankelijk voor leerlingen die vergrotings- of voorleessoftware gebruiken of met de brailleleesregel.
• Met vergrotingscamera’s worden papieren lesmaterialen zoals schriften, blaadjes of boeken toegankelijk gemaakt voor slechtziende leerlingen. Ook het (digitale) schoolbord kan dankzij technologie opnieuw leesbaar gemaakt worden.
• Beschrijf afbeeldingen met tekst, zowel mondeling, als via ‘alternatieve tekst’ in digitale documenten vb. Word, zodat leerlingen met een visuele beperking toegang hebben tot afbeeldingen en grafieken.
• Maak gebruik van de diensten van Transkript, waar leermiddelen kunnen worden omgezet in andere leesvormen zoals braille of grootletterboeken, waardoor het lesmateriaal toegankelijker wordt voor je leerlingen. Bestel tijdig de aangepaste schoolboeken opdat de leerling ze van bij de start van het schooljaar kan gebruiken. Check: https://transkript.be/onderwijs/
• Werk samen met bronnen zoals Dedicon om digitale oplossingen en alternatieve formaten voor lesmateriaal te verkrijgen, waardoor het gemakkelijker wordt om aan de behoeften van je leerlingen te voldoen. Check https://www.dedicon.nl/. Ze bieden ook heel veel tips over toegankelijk lesmateriaal.

• Integreer auditief spelmateriaal en materialen met duidelijke vormen en reliëf om leerlingen met een visuele beperking te betrekken. Denk aan aangepaste speelkaarten, rinkelbal of pionnen met onderscheidende vorm.
• Abstractie begrippen kan je verduidelijken met een afbeelding in reliëf. De figuren worden zo tastbaar en kleuren kunnen mits reliëfcodes worden weergegeven. Reliëf printen kan met een reliëfoven en zwelpapier.
• Vraag een Braillebox aan bij de BrailleLiga. Hiermee krijgen medeleerlingen inzicht in wat braille is en wat een visuele beperking inhoudt. Zo wordt de bewustwording en inclusiviteit binnen de klas vergroot. https://www.braille.be/nl/braillebox

Door deze praktische tips toe te passen en samen te werken met de juiste bronnen en platforms, kun je als leerondersteuner of leerkracht een waardevolle bijdrage leveren aan het creëren van een inclusieve leeromgeving waarin leerlingen met een visuele beperking volledig kunnen deelnemen en zich goed voelen.

Wens je meer te weten over de verschillende mogelijkheden om de verlichting in een klaslokaal te optimaliseren voor een leerling? Aarzel niet onze schoolexpert te contacteren. Samen zoeken jullie naar de beste oplossing. Mail naar sales@sensotec.be of bel 050 39 49 49.